Κατάθλιψη: Πειραματική τεχνική έφερε ύφεση σε άνδρα με σοβαρή μορφή της νόσου - Ελπίδες για θεραπεία

Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό PsyArXiv, οι επιστήμονες που παρακολουθούν τον 44χρονο άνδρα μιλούν για ύφεση των συμπτωμάτων του, κάτι που θεωρείται εξαιρετικά σπάνιο σε τέτοιες περιπτώσεις. Αν και πρόκειται για μεμονωμένο περιστατικό, το γεγονός δημιουργεί αισιοδοξία ότι μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για νέες θεραπείες.

Καταθλιπτικό επεισόδιο 31 ετών

Όπως διαβάζουμε στο IFL Science, o ασθενής είχε εμφανίσει ψυχιατρικά προβλήματα ήδη από την παιδική του ηλικία, με κρίσεις πανικού από τα χρόνια του νηπιαγωγείου. Στη διάρκεια της ζωής του νοσηλεύτηκε επανειλημμένα, ενώ πέρασε 31 συνεχόμενα χρόνια μέσα σε ένα και μόνο επεισόδιο κατάθλιψης, χωρίς διαστήματα ύφεσης. Παρά τη λήψη 19 διαφορετικών φαρμάκων και τρεις συνεδρίες ηλεκτροσπασμοθεραπείας, καμία αγωγή δεν κατάφερε να του χαρίσει ουσιαστική βελτίωση. Αντίθετα, σε κάποιες περιπτώσεις υπέστη παρενέργειες, όπως γνωστικά προβλήματα, που επιβάρυναν ακόμη περισσότερο την καθημερινότητά του.

Η πρωτοποριακή τεχνική και τα πρώτα αποτελέσματα

Η απελπισία του τον είχε οδηγήσει σε απόπειρες αυτοκτονίας, κάτι που συμβαίνει σε μεγάλο ποσοστό σε ασθενείς με σοβαρή κατάθλιψη που δεν αντιμετωπίζεται φαρμακευτικά. Μέσα σε αυτό το αδιέξοδο, μια ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου της Μινεσότα τον ενέταξε σε μελέτη για να δοκιμάσουν μια πρωτοποριακή τεχνική που ονομάζεται εξατομικευμένη προσαρμοστική ηλεκτροδιέγερση του εγκεφαλικού φλοιού (personalized adaptive cortical electro-stimulation - PACE).

Το πρώτο στάδιο της διαδικασίας ήταν η χαρτογράφηση της εγκεφαλικής δραστηριότητας μέσω μαγνητικής τομογραφίας. Έτσι, οι επιστήμονες δημιούργησαν το λεγόμενο «εγκεφαλικό προφίλ» του ασθενούς, ώστε να εντοπίσουν με ακρίβεια τα σημεία όπου θα έπρεπε να στοχευθούν. Η ανάλυση αποκάλυψε μια ασυνήθιστη διεύρυνση του λεγόμενου δικτύου διακριτότητας, μιας περιοχής του εγκεφάλου που σχετίζεται με την προσοχή και την εστίαση σε σημαντικά ερεθίσματα. Η διεύρυνση αυτή έχει στο παρελθόν συνδεθεί με καταθλιπτικά συμπτώματα, γεγονός που έδωσε στους ερευνητές έναν σαφή στόχο.

Πως έγινε η εμφύτευση

Με βάση τη χαρτογράφηση, οι γιατροί προχώρησαν σε εμφύτευση τεσσάρων ηλεκτροδίων σε συγκεκριμένα σημεία του εγκεφάλου. Μετά την ανάρρωση από την επέμβαση, ξεκίνησαν οι πρώτες δοκιμές διέγερσης. Όταν ενεργοποιήθηκε το λεγόμενο «δίκτυο προεπιλεγμένης λειτουργίας», η αντίδραση του ασθενούς ήταν άμεση: περιέγραψε μια αίσθηση πρωτόγνωρης χαράς και συγκίνησης, κάτι που τον έκανε να ξεσπάσει σε κλάματα. Σε άλλα μοτίβα διέγερσης ένιωσε χαλάρωση, ενώ κάποιες φορές προκλήθηκε άγχος, δείχνοντας ότι κάθε εφαρμογή πρέπει να γίνεται προσεκτικά.

Η διαδικασία επαναλαμβανόταν σε τακτικές συνεδρίες, με την ομάδα να βελτιώνει διαρκώς το πρωτόκολλο. Μέσα σε επτά εβδομάδες, οι αυτοκτονικές σκέψεις εξαφανίστηκαν πλήρως, ενώ σε τέσσερις μήνες οι μετρήσεις έδειξαν σχεδόν 60% βελτίωση της διάθεσης. Το εντυπωσιακότερο στοιχείο είναι ότι αυτή η πρόοδος διατηρήθηκε σταθερά για πάνω από δυόμισι χρόνια, κάτι που ο ίδιος ο ασθενής χαρακτήρισε την καλύτερη περίοδο της ζωής του.

Το συγκεκριμένο πρωτόκολλο βρίσκεται ακόμη σε στάδιο αξιολόγησης και δεν έχει λάβει καμία έγκριση για ευρύτερη χρήση. Ωστόσο, η υπόθεση έχει κινήσει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας, καθώς προσφέρει μια ματιά στο μέλλον των εξατομικευμένων ψυχιατρικών θεραπειών. Αν τα αποτελέσματα επιβεβαιωθούν σε περισσότερους ασθενείς, ίσως δούμε μια νέα εποχή στη μάχη κατά της βαριάς κατάθλιψης, με ελπίδα για όσους μέχρι σήμερα ζουν εγκλωβισμένοι σε μια ατελείωτη σκιά.